Amy Winehouse in Paradiso

(eerder verschenen in Nwe Revu, februari 2012)

Amy in Paradiso: Het jurkje, het glas en de fe-no-me-na-le stem

Door Guuz Hoogaerts
Fotografie: Andreas Terlaak

Het was vijf jaar geleden the hottest ticket in town: het nachtconcert van Amy Winehouse in Paradiso. Art Rooijakkers, Eric Corton, Giovanca, ze waren er bij en vergeten die show nooit meer. Voor sommige aanwezigen waren de gevolgen verstrekkend.

Het Jimmie Lunceford Memorial Orchestra stond al een tijdje geboekt voor 7 februari 2007. En de kleine zaal van Paradiso was ook al bezet. Niet dat die kleine zaal een optie was, trouwens. Maar er zat dus niks anders op dan het concert van Amy Winehouse in de Amsterdamse concertzaal om 01.00 uur ‘s nachts, op 8 februari dus, te laten beginnen. Winehouse doet begin februari een aantal shows in Europa ter promotie van het album Back to Black, na Paradiso rijdt de band door naar Berlijn.
Hoewel Back to Black net een maandje uit is in Nederland, en single Rehab koud in de hitlijsten staat, is de show ‘the hottest ticket in town’, aldus BNN- en Radio6-presentator Winfried Baijens. ‘Sinds haar debuut Frank was ik fan, en dat concert was de piek van mijn fan-dom. Wouter Hamel was toen nog mijn vriendje, we hebben op Youtube haar filmpjes echt honderden keren gezien. Wouters eerste plaat moest nog uitkomen, we droomden van een duet met Amy. Voordat Back to Black uitkwam was het management nog redelijk eenvoudig te bereiken, daarna niet meer. Je zag het aan de tourlijst op haar site, ze werd in twee maanden van hot naar her gevlogen. Aan alles voelde je dat het succes enorm zou gaan worden. En dat het lastig zou zijn om controle te houden.’
Eva Kieboom, zangeres van Sensuál, was fan geworden dankzij enthousiaste verhalen van Wouter Hamel. ‘Wij hadden net zelf gespeeld in het theater en nog helemaal hyper. Je voelde in de zaal dat iedereen blij was dat hij een kaartje had kunnen kopen, we hadden zin in een feestje.‘
3FM-dj Eric Corton was die avond net als Universal-promotiemedewerker Kim Ormel eerst naar het concert van James Morrison geweest in de Heineken Music Hall. Ormel: ‘Ik heb Amy en haar manager Raye Cosbert om 18.30 uur opgehaald op Schiphol. Ze was heel vrolijk, weet ik nog. Ze had echt zin om te zingen. Bij aankomst in de zaal heeft ze drie korte interviews gedaan, onder meer met De Telegraaf. Ik ben toen naar de HMH gegaan.’
Corton had Winehouse twee jaar eerder in zijn radioprogramma That’s Live! te gast gehad. ‘Een jong meisje met veel haar’, herinnert hij zich. ‘Ze zat heel timide op een stoel. Maar toen ze zong, ging de zon schijnen. Na afloop hebben we nog even nagepraat. In de tijd dat ik een cola’tje dronk, had zijn een fles rode wijn op weet ik nog. Ik ben na het James Morrison-concert snel op de fiets naar Paradiso gegaan. Na dat radio-optreden had ik niet het gevoel dat Amy zo succesvol zou worden, maar voorafgaand aan dat concert wees alles er op dat dat toch zou gaan gebeuren. Back to Black was en is een geweldig album.’
De Engelse touringband (niet The Dap-Kings, met wie ze het album opnam) is die 7e februari al de hele dag in Paradiso, net als Dave Swallow. Hij verzorgt sinds het uitkomen van het album in Engeland, in oktober 2006, het geluid tijdens concerten van Amy. ‘Die avond klopte alles’, herinnert hij zich. ‘Je ziet op foto’s van dat concert dat Amy en de band er echt zin in hadden. Die ochtend kregen we pas te horen dat het concert zou worden opgenomen en later uitgezonden. Ik ben vaker in Paradiso geweest, zelden heb ik zo’n enthousiast publiek meegemaakt. Als je opnames terugluistert, hoor je een soort oergrom opstijgen na ieder nummer. Die energie sloeg over.’
Avro-coryfee Art Rooijakkers kan zich de worsteling van Amy met haar korte jurkje en het longdrinkglas naast de microfoonstandaard nog herinneren. ‘Ze probeerde iedere keer zo elegant mogelijk door haar knieën te zakken om dat glas te pakken en ervan te drinken. Wat nog niet meeviel op de hoge hakken die ze aanhad. Er zat iets doorzichtigs in dat glas, weet ik nog.’
Of die energie van het enthousiaste publiek echt oversloeg naar Amy, daaraan twijfelen Rooijakkers, Kieboom en ook zangeres Giovanca. ‘Meer dan ‘thank you’ na een nummer zei ze niet. Ze stond voornamelijk stil, en zong’, zegt Rooijakkers. ‘Maar ze zong wel fe-no-me-naal goed.’ Kieboom: ‘Van een andere artiest zou je zo’n timide houding niet pikken, maar van haar gek genoeg wel.’ Giovanca: ‘Haar achtergrondzangers waren meer aanwezig dan Amy, zal ik maar zeggen. Zij stond een beetje in zichzelf gekeerd geniaal te wezen. Ik vond het wel intrigerend dat ze er mee wegkwam.’ Baijens: ‘De backing vocals stalen echt de show, vond ik. En de drummer was ook geweldig.’
Paradiso-programmeur Jan-Willem Sligting is blij dat Amy geen dingen riep als ‘Amsterdam, let me hear you!’. ‘Dat verstoort de droom alleen maar. Je voelde in de zaal dat al die liedjes van heel diep kwamen. Er is geen betere manier om contact te maken dan zo.’ Sligting is na afloop geen handje gaan geven. ‘Doe ik nooit.’
Tegen het einde van het concert spreekt Amy dan toch meer dan twee woorden tegen de zaal ‘We pretty much exhausted every song I have on my album’ zegt Amy voordat ze een cover van ‘one of the best bands in England, The Zutons’ speelt. Eva Kieboom: ‘De adrenaline van het concert en de alcohol die ik had gedronken zorgde ervoor dat ik helemaal uitgelaten was. Het was echt een feestje geweest. Dat maakte het extra bijzonder. Ik heb daarna nog concerten gezien op tv, die vond ik veel minder goed.’ Baijens: ‘We wisten meteen: we gaan haar nooit meer in zo’n kleine zaal zien.’ Giovanca: ‘Ik was vooral onder de indruk dat er zo’n geweldige stem uit dat frêle meisje kwam. En dat zingen geen enkele moeite koste. Ze stond bij wijze van spreken haar nagels te vijlen.’
Eric Corton wordt na afloop van de show op verzoek van Amy door een Universal-persmedewerker uit het publiek gehaald. ‘Ik had al het nodige gedronken, dus stond een beetje wankel op mijn benen. Amy herkende me nog, was heel erg helder en schonk steeds wodkaatjes voor me in. Ze heeft nog op mijn knie gezeten terwijl we samen een liedje zongen. Nee, ik weet niet meer wat we we gezongen hebben. Wel dat ik haar ineens een heel mooi meisje vond, met haar witte hemdje aan en die tattoo op haar schouder. Ik was echt heel benieuwd hoe het verder zou gaan met haar. Nou, dat weten we inmiddels.’
Voor geluidstechnicus Dave Swallow en fotograaf Andreas Terlaak had het concert persoonlijke gevolgen. Swallow’s latere echtgenoot bleek, zo ontdekten ze later, het hele concert vlak voor zijn mixing desk te hebben gestaan. Terlaak, net begonnen als freelance-fotograaf, had het geluk aan de goede kant van het podium te staan. ‘Ik stond rechts, de zeven andere fotografen links. Ze kwam de hele tijd mijn richting op. Ik heb een paar geweldige foto’s van haar gemaakt, waar ze op staat als een diva. Ik heb heel veel foto’s gezien waar ze verlopen op staat, maar die avond in Paradiso vond ik haar een hele mooie vrouw.’ Met zijn foto van Amy won Terlaak in 2007 de Zilveren Camera.
Andreas’ foto’s werden onder meer gebruikt voor posters ter aankondiging van het (later afgezegde) optreden op North Sea Jazz, en hij verkoopt afdrukken ‘nog wekelijks aan verzamelaars en fans.’ Paul de Leeuw schonk een foto van Terlaak aan Amy’s vader Mitch, toen deze gast was in de tv-show van De Leeuw.
Terlaak: ‘Nee, daar hoefde ik zelf niet bij te zijn. Ik zou niet weten wat ik had moeten zeggen. Ik ben wel heel blij dat Paul die foto heeft gegeven. Er is geen betere plek waar hij kan hangen dan aan de muur bij haar vader. Als fotograaf heb je een rare afwijking dat je bij ieder bericht dat je leest over een overleden artiest denkt: heb ik die in mijn archief? Op North Sea Jazz, waar ze dus niet speelde, voorspelden collega’s al dat mijn foto’s veel geld waard zouden worden. Ze werd een tikkende tijdbom genoemd. Toen ik hoorde van haar dood, was ik niet ineens extra blij, ofzo. Ja, mijn foto’s zijn daarna nog veel geplaatst. Dat concert in Paradiso was heel bijzonder, in veel opzichten. Maar mijn eerste gedachte na dat overlijdensbericht was: ‘Godverdomme, dus tóch.’